Konzervacija
Zašto je Artlab najbolji izbor?
- zbog toga što pravo stanje slike utvrđujemo naučnim metodama tako da se i konzervatorske metode biraju na osnovu rezultata različitih ispitivanja
- zbog toga što primena naučnih metoda daje uvid u stanje slojeva slike koji su nevidljivi golim okom čime je potpuno izbegnut rizik po bilo koji sloj slike pre, u toku i nakon konzervatorskog tretmana
- zbog toga što koristimo konzervatorske postupke i materijale koji su potpuno bezbedni za sliku, i u trenutku sprovođenja tretmana i u budućnosti (nemaju odloženih negativnih efekata)
- zbog toga što poštujemo sve principe konzervacije koji su imperativ za sprovođenje tretmana u 21. veku (reverzibilnost i kompatibilnost materijala, minimalne i čitljive intervencije, vođenje dokumentacije o tretmanu i poštovanje mera preventivne konzervacije)
- zbog toga što koristimo najkvalitetnije i proverene materijale za konzervaciju koji se koriste u najpoznatijim svetskim muzejima
- zbog toga što Artlab tim ima višegodišnje iskustvo u sprovođenju konzervatorskog tretmana na vrhunskim delima, muzejskim i galerijskim kolekcijama, kod nas i u inostranstvu
- zbog toga što se slika, tokom trajanja konzervatorskog tretmana, nalazi u stabilnim mikroklimatskim uslovima i pod 24h nadzorom
- zbog toga što konzervacija obuhvata i tretman nosećeg i ukrasnog rama jer su oni sastavni deo umetničke slike – bitno utiču i na njeno stanje i na estetske kvalitete
- zbog toga što kompletno završen konzervatorski tretman podrazumeva tretman izveden po najvišim profesionalnim standardima, i kompletiranu propratnu – Dokumentaciju, koja uključuje i foto-dokumentaciju, i u kojoj su date i preporuke za čuvanje i izlaganje dela
Metode
Za sprovođenje konzervatorsko – restauratorskog tretmana koristimo najsavremenije metode čija efikasnost i pouzdanost je potvrđena i u naučnim radovima i u dugogodišnjoj primeni. Sve metode koje primenjujemo su potpuno bezbedne za sve segmente slike i zadovoljavaju sve principe savremene konzervacije. Najčešće primenjujemo različite metode čišćenja i konsolidacije bojenog sloja i nosioca, a samo u izuzetno teškim slučajevima vršimo podlepljivanje platna novim platnom, što je u skladu sa savremenom praksom svuda u svetu. Tehnike i materijali koje koristimo za retuširanje oštećenja su najvišeg profesionalnog nivoa. Takođe se trudimo da sačuvamo sve originalne karakteristike platna, drveta, nosećeg i ukrasnog rama.
Najčešće postavljana pitanja
Naučna dijagnostika predstavlja osnovno polazište za sve odluke o konzervatorskom tretmanu, kao i za odabir materijala koji će biti korišćen tokom različitih konzervatorskih intervencija. Samo neka od oštećenja moguće je videti golim okom, a mnogi ozbiljni procesi, koji mogu da ugroze stabilno stanje slike, se odvijaju unutar slojeva pa su nam zbog toga – nevidljivi. Obim i ozbiljnost tih procesa moguće je otkriti samo korišćenjem naučnih metoda. Takođe, samo pravilnom interpretacijom rezultata različitih analiza omogućeno je razlikovanje originalnih slojeva od onih koji to nisu, što je ključno posebno za postupak čišćenja slike. U slučaju da se ta razlika precizno ne utvrdi, postoji opasnost da se tokom čišćenja ukloni i sloj boje koji je originalan, što bi nanelo nepovratnu štetu slici i drastično smanjilo njenu vrednost.
Vrste istraživanja zavise od konteksta, ali ćemo navesti neke od njih :
- Da bi materijal koji se koristi tokom različitih konzervatorskih postupaka bio kompatibilan sa originalnim, neophodno je utvrditi tip nosioca, vrstu osnove/pripremnog sloja, slikarsku tehniku (vrstu veziva) i tip zaštitnog sloja – laka. Za ovu svrhu se najčešće koriste nedestruktivne mikroskopske i FTIR analize
- Da bi čišćenje slike bilo uspešno i bez rizika po originalane slojeve neophodno je otkriti sve prethodne intervencije na slici (prisustvo retuša, preslika i slojeva laka) zbog čega se najčešće primenjuje UV fluorescencija, UV refleksija, infracrvena refleksija i nedestruktivna mikroskopska analiza. Ove tehnike nam daju informacije i o postojanju originalnih lazura (vrlo tanak i transparentan sloj boje), što konzervatora upućuje na dodatan oprez tokom čišćenja slike i korišćenje neagresivnih rastvarača
- Da bi se utvrdila otpornost boja na različite rastvarače i pronašao najmanje agresivan, a dovoljno efikasan rastvor za čišćenje, primenjuje se test rastvorljivosti. Rezultati testa se procenjuju korišćenjem nedestruktivne mikroskopske analize i posmatranjem pod UV svetlom
U slučaju da je podlepljivanje jedina mogućnost očuvanja slike, a da se na poleđini nalazi važan tekst, posveta i slično, originalno platno se podlepljuje savremenim vrstama platna koja su transparentna, tako da poleđina platna ostaje vidljiva. U slučaju da se na poleđini nalaze nalepnice, etikete od značaja i slično (najčešće o izložbama na kojima je slika bila) onda ih konzervator papira uklanja, po potrebi konzervira, i nakon podlepljivanja ponovo vraća na poleđinu slike.
Svako delo ima specifične karakteristike, ali bilo da se radi o manje poznatim ili svetski priznatim autorima, metode i materijali koje koristimo za konzervaciju su – isti, i ne utiču bitno na troškove tretmana. Ono što poskupljuje troškove je vreme trajanja tretmana a ono najčešće zavisi od stanja slike i njenih dimenzija. Artlab tim pruža besplatne konsultacije svim svojim klijentima.
Potrebno vreme za sprovođenje konzervatorskog tretmana uglavnom varira u zavisnosti od karakteristika slike (stanje slike, dimenzije, tehnike,..) i kreće se od nekoliko nedelja do nekoliko meseci. Moderne i savremene slike, zbog čestog korišćenja neslikarskih materijala (metalnih delova, plastike, auto boja i lakova…), zahtevaju kompleksniji pristup i njihova konzervacija obično najduže traje. Svi podaci o tretmanu i njegovim specifičnostima objedinjeni su u Dokumentaciji, koja se predaje vlasniku slike.
Naravno, i laboratorija i atelje su pod 24h nadzorom (fizički – čuvar, elektronski – siguronosne kamere).
Slike se nakon tretmana čuvaju u uslovima koje uglavnom važe za sve slike, a ako slika zahteva neke specifične mere onda se one navode u Dokumentaciji koja se predaje vlasniku nakon završenog tretmana.
Protokol
- Ime i prezime
- Podaci iz lične karte + skenirana lična karta
- Podaci o firmi iz APR-a (u slučaju da je vlasnik slike firma)
- Podaci o državnim institucijama (u slučaju da je vlasnik slike muzej, galerija…)
- Osnovni podaci o slici (vreme nastanka, tehnika…)
- Fotografija slike u što boljoj rezoluciji – poleđina i lice obavezno + detalji od značaja (potpis, nalepnice, posveta…)
Zakazivanje sastanka sa klijentom
- Sastanak sa klijentom (originalna slika i sva dokumentacija o slici u originalu)
- Profesionalno fotografisanje u vidljivom spektru
- Vizuelni pregled slike (slikarski kvaliteti, konzervatorska problematika, opšti utisak)
- Potpisivanje reversa za sliku i saglasnosti o predlogu konzervatorskog tretmana
- Obezbeđenje slike i uslovi čuvanja
- Obezbeđenje prostorija 24h u kojima se čuvaju slike (čuvar i video nadzor)
- Stabilni mikroklimatski uslovi (vlaga i temperatura) bez izloženosti slika izvorima toplote i svetlosti
- Pakovanje slika